«Το ακούω και το ξεχνώ. Το
βλέπω και το θυμάμαι. Το κάνω και το καταλαβαίνω».
Κομφούκιος, 551-479 π.Χ.
Κινέζος φιλόσοφος.
Ο παραδοσιακός τρόπος
διδασκαλίας και δημιουργίας της γνώσης βασίζεται στο δάσκαλο. Αυτός θεωρείται η
αυθεντία μέσα στην τάξη που καθοδηγεί και προσφέρει τη γνώση στους μαθητές. Βασική
αρχή αυτής της μεθόδου είναι η προσαρμογή των μαθητών στο ρυθμό και στον τρόπο
σκέψης που καθορίζει ο δάσκαλος. Φυσικά, προϋπόθεση για την επιτυχία της
μεθόδου είναι η πολύ καλή γνώση του αντικειμένου από το δάσκαλο, καθώς και η
ικανότητά του να μεταδίδει με ικανοποιητικό τρόπο τη γνώση αυτή στους μαθητές
του.
Εκτός όμως από τον
παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, υπάρχει και μια άλλη θεωρία γνώσης που
αναπτύχθηκε από το Ζαν Πιαζέ (Αυγ. 1896
– Σεπτ. 1980, Ελβετός φιλόσοφος, φυσικός επιστήμων και ψυχολόγος), ο
εποικοδομισμός (constructivism). Ο
όρος, αν και περιέχει την έννοια της
κατασκευής (construction),
δεν αναφέρεται σε κατασκευές, αλλά στη δόμηση της γνώσης. Η θεωρία αυτή
υποστηρίζει ότι η γνώση δημιουργείται από μια αλληλεπίδραση μεταξύ των
εμπειριών και των ιδεών. Συχνά, όμως, προωθεί δραστηριότητες κατασκευής σαν
ιδανικές δραστηριότητες μάθησης, για παράδειγμα κατασκευή προγραμμάτων,
παιχνιδιών κ.λπ. Η μάθηση αντιμετωπίζεται πλέον σαν ενεργή διαδικασία στην
οποία οι μαθητές / μαθήτριες κατασκευάζουν ενεργά τη γνώση, προσπαθώντας να κατανοήσουν
τα διάφορα φαινόμενα και τον κόσμο που τους περιβάλλει.
Στο παραπάνω πλαίσιο, τα
ηλιακά εκπαιδευτικά παιχνίδια της ΛΑΤΖΙ. ΠΛΑΝ (Solar Toys)
(www.solar-toys.gr)
μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν τα παιδιά να καλλιεργήσουν τις
γνώσεις, τις δεξιότητες και τη φαντασία τους και συγχρόνως να μάθουν για την
ηλιακή ενέργεια και γενικότερα για τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας.
Αλλά τι είναι τα ηλιακά
παιχνίδια?
Πρόκειται για ξύλινες,
συναρμολογούμενες κατασκευές διαφόρων μοντέλων (ηλιακός ανεμόμυλος, ηλιακός
νερόμυλος, ηλιακό σπίτι, ηλιακά αεροπλάνα – διπλάνο και τριπλάνο – , ηλιακά
αυτοκίνητα, κ.λπ.), με μια βασική διαφορά από τα συνηθισμένα παιχνίδια: τα
ηλιακά παιχνίδια δεν λειτουργούν με συμβατικές μπαταρίες, αλλά με φωτοβολταϊκά
κύτταρα. Αφού, λοιπόν, τα παιδιά κατασκευάσουν ένα ηλιακό παιχνίδι, σύμφωνα με
συγκεκριμένες οδηγίες στα ελληνικά που περιλαμβάνονται στη συσκευασία του
παιχνιδιού, το μόνο που έχουν να κάνουν στη συνέχεια είναι να τοποθετήσουν το
παιχνίδι σε κάποιο σημείο που βλέπει ο ήλιος και αυτό αρχίζει να λειτουργεί!
Για παράδειγμα, στον ηλιακό ανεμόμυλο αρχίζει να περιστρέφεται η φτερωτή, ενώ
στα αεροπλάνα περιστρέφεται ο έλικας (η προπέλα). Το ηλιακό σπίτι, από την άλλη
πλευρά, διαθέτει μια επαναφορτιζόμενη μπαταρία, η οποία φορτίζει από τον ήλιο
μέσω ενός φωτοβολταϊκού κυττάρου. Αν στη συνέχεια τοποθετήσουμε το σπίτι σ΄
ένα σκοτεινό σημείο, ανάβει ένα λαμπάκι LED στο
εσωτερικό του και το φωτίζει όμορφα!
Τι γίνεται, όμως, όταν ο
καιρός είναι συννεφιασμένος ή όταν βρέχει? Κανένα πρόβλημα, αφού τα ηλιακά
παιχνίδια μπορούν να λειτουργήσουν και με ένα τεχνητό φως, π.χ. με ένα δυνατό
φακό ή με μια λάμπα 50W. Μπορούμε
ακόμα να χρησιμοποιήσουμε και το φακό ενός κινητού τηλεφώνου γι αυτό το σκοπό!
Τα ηλιακά παιχνίδια της
ΛΑΤΖΙ.ΠΛΑΝ μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τάξη, ενισχύοντας τη συνεργατική
μάθηση. Η συνεργασία μεταξύ των παιδιών μπορεί να οδηγήσει, μέσα από την
αλληλεπίδραση και την επικοινωνία τους,
σ’ ένα υψηλότερο επίπεδο κατανόησης από αυτό στο οποίο θα έφθανε ένα
παιδί εάν εργαζόταν μόνο του. Τα παιδιά μπορούν να χωριστούν σε ομάδες, κατά
προτίμηση ανομοιογενείς όσον αφορά στο φύλο, στην ηλικία ή στο γνωστικό
επίπεδο, και ο δάσκαλος μπορεί να αναθέσει σε κάθε ομάδα την κατασκευή
ενός ηλιακού παιχνιδιού, π.χ. του ηλιακού σπιτιού. Φυσικά, οι ομάδες θα πρέπει
να είναι ολιγομελείς, π.χ. να απαρτίζονται από 4-5 παιδιά το πολύ, ώστε να
μπορούν όλα τα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά στην κατασκευή. Στη συνέχεια, τα
παιδιά μπορούν να ελέγξουν τη λειτουργία του ηλιακού παιχνιδιού,
χρησιμοποιώντας διάφορους φακούς ή λάμπες. Ακόμα, μπορούν να βάψουν το
παιχνίδι, δεδομένου ότι αυτό έχει το φυσικό χρώμα του ξύλου.
Η όλη διαδικασία γίνεται υπό
την επίβλεψη του δασκάλου και έχει σαν
αποτέλεσμα τη θετική στάση των μαθητών απέναντι στο σχολείο και τη μάθηση,
καθώς και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων συνεργασίας των παιδιών και την εμπέδωση
της γνώσης με εύκολο και ευχάριστο τρόπο.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί
ότι η εταιρεία διαθέτει και ειδικές πειραματικές διατάξεις για σχολεία ,
κατάλληλες για διεξαγωγή απλών πειραμάτων και μετρήσεων για τα φωτοβολταϊκά.
Τα πειράματα αυτά προσομοιώνουν με απλό τρόπο τη λειτουργία των φωτοβολταϊκών συστημάτων
στην πράξη, καλύπτοντας λειτουργίες, όπως απόδοση φωτοβολταϊκού συστήματος,
συνθήκες νεφώσεων και σκίασης, συστήματα ιχνηλάτησης της ηλιακής τροχιάς (tracking systems), κ.λπ.
Για περισσότερες
λεπτομέρειες, μπορείτε να επισκεφθείτε το site της
εταιρείας Solar
Toys: www.solar-toys.gr #paixnidia#solartoys#gnosi#mathites
